کابل فشار قوی یکی از اجزای حیاتی در شبکه های انتقال و توزیع انرژی الکتریکی است که برای انتقال جریان برق در ولتاژ های بالا مورد استفاده قرار می گیرد.
این کابل ها در نیروگاه ها، پست های برق، صنایع بزرگ و پروژه های عمرانی نقش بسیار مهمی دارند.
انتخاب نوع مناسب کابل برای چنین کاربرد هایی نیازمند دقت در جزئیات فنی و شناخت دقیق مشخصات الکتریکی و مکانیکی است تا از بروز خطرات احتمالی مانند نشت جریان، افزایش دما یا شکست عایقی جلوگیری شود.
کابل فشار قوی و ساختار فنی آن
کابل فشار قوی از چند بخش اصلی تشکیل می شود که هر کدام وظیفه خاصی را بر عهده دارند.
در مرکز کابل، هادی قرار دارد که معمولاً از جنس مس یا آلومینیوم انتخاب می شود و مسئول انتقال جریان برق است.
در اطراف هادی، لایه های مختلفی شامل نیمه هادی، عایق XLPE، نوار محافظ فلزی و غلاف بیرونی وجود دارد.
این ساختار چند لایه باعث می شود کابل در برابر فشار الکتریکی بالا، رطوبت و تنش های مکانیکی مقاومت بالایی داشته باشد.
ضخامت عایق و جنس پوشش بیرونی بسته به سطح ولتاژ و محیط نصب می تواند متفاوت باشد.
کابل فشار قوی و استاندارد های تولید
در تولید کابل فشار قوی رعایت دقیق استاندارد های بین المللی امری ضروری است زیرا کوچک ترین خطا در ساختار آن می تواند منجر به بروز حوادث جدی شود.
استاندارد هایی مانند IEC60502 و BS6622 از جمله مهم ترین مرجع های طراحی و ساخت این کابل ها هستند.
این استاندارد ها ویژگی هایی مانند مقاومت حرارتی، استقامت دی الکتریک، انعطاف پذیری و تحمل جریان اتصال کوتاه را مشخص می کنند.
کابل هایی که مطابق این استاندارد ها تولید می شوند، قابلیت عملکرد در شرایط سخت مانند دما های بالا، رطوبت زیاد و فشار های مکانیکی را دارند.
توجه به برند تولید کننده و گواهینامه های فنی از عوامل مهم در اطمینان از کیفیت نهایی محصول به شمار می آید.
انواع کابل فشار قوی و کاربرد آن ها
کابل فشار قوی در دسته بندی های مختلفی تولید می شود که بسته به نوع سیستم و محل نصب انتخاب می گردد.
کابل های زیر زمینی از پر کاربرد ترین انواع این گروه هستند و معمولاً در مسیر هایی استفاده می شوند که عبور خطوط هوایی امکان پذیر نیست.
کابل های با عایق XLPE به دلیل وزن کمتر و مقاومت بالا نسبت به مدل های روغنی، امروزه در بیشتر پروژه ها جایگزین نوع سنتی خود شده اند.
همچنین در پروژه هایی که نیاز به پایداری بسیار بالا وجود دارد، از کابل های سه رشته ای زره دار استفاده می شود تا در برابر ضربه های مکانیکی و آسیب های محیطی مقاوم تر باشند.
این کابل ها معمولاً در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی کاربرد گسترده ای دارند.
عوامل تأثیر گذار بر انتخاب کابل فشار قوی
برای انتخاب کابل فشار قوی مناسب باید پارامتر های مختلفی مورد بررسی قرار گیرد.
ولتاژ نامی شبکه، میزان جریان عبوری، شرایط محیطی و نحوه نصب از جمله عوامل تعیین کننده هستند.
استفاده از جداول مهندسی برای محاسبه سطح مقطع مناسب و بررسی میزان تلفات حرارتی در طول مسیر از مراحل ضروری طراحی است.
انتخاب کابل با کیفیت علاوه بر افزایش عمر مفید شبکه برق، موجب کاهش خطرات ناشی از افزایش دما و تخریب عایق نیز می شود.
همچنین نوع زمین محل نصب و میزان رطوبت خاک در مسیر عبور کابل باید در طراحی لحاظ گردد تا از نفوذ آب و کاهش استقامت الکتریکی جلوگیری شود.
در پروژه های بزرگ، کابل فشار قوی به عنوان بخش اصلی انتقال انرژی نقشی غیر قابل جایگزین دارد.
رعایت اصول مهندسی در انتخاب و نصب این کابل ها نه تنها موجب افزایش بهره وری سیستم می شود بلکه امنیت شبکه برق رسانی را نیز تضمین می کند.
انتخاب آگاهانه و توجه به مشخصات فنی باعث می شود تا عملکرد شبکه در بلند مدت پایدار و بدون نقص باقی بماند و نیاز به تعمیرات مکرر به حداقل برسد.
